Wat is oedeem? 

Oedeem is een vochtophoping in een deel van het lichaam.     

Lymfoedeem 

We spreken van lymfoedeem bij een vochtophoping ten gevolge van een onvoldoende functioneren van het lymfestelsel. Afhankelijk van de oorzaak maken we een onderscheid tussen primair en secundair lymfoedeem. 

Primair lymfoedeem is aangeboren. De aanleg van het lymfesysteem is onvoldoende waardoor de afvoer van lymfevocht onvoldoende is. 

Secundair lymfoedeem is het gevolg van een beschadiging of verwijdering van een deel van het lymfestelsel door een operatie, ongeluk, brandwonden, na een behandeling voor kanker of radiotherapie. Voorbeelden hiervan zijn: 

• oedeem in de arm en romp na een borstkanker operatie en/of radiotherapie
• oedeem in het been na een gynaecologische operatie, prostaatkanker of darmkanker    

Andere veel voorkomende oorzaken van oedeem:      

• Veneus oedeem: de terugvloed van vocht naar het hart door de afvoerende bloedvaten is onvoldoende.     
• Postoperatief oedeem: na een operatie kan overmatig oedeem ontstaan waardoor de revalidatie niet optimaal verloopt. Bijvoorbeeld na een knie of heup operatie.       
• Posttraumatisch oedeem: veelal na sportblessures, ook hier zien we dat de abnormale ophoping van vocht het genezingsproces belemmert.     

Hoe kunt u (lymf)oedeem herkennen? 

De eerste tekenen zijn vaak:    

• zwaar, vermoeid gevoel in arm of been       
• spanning op de huid      
• soms pijnklachten of tintelingen 

Latere fase:      

• toename omvang lichaamsdeel       
• huidveranderingen in latere fase     

Oedeemfysiotherapie 
Lymfoedeem is niet te genezen. Oedeemfysiotherapie richt zich op het stimuleren van het nog intacte deel van het lymfestelsel, om zodoende het overtollige vocht beter af te voeren en optimaal functioneren van het aangedane lichaamsdeel te bewerkstelligen.     

Behandelmogelijkheden van de oedeemfysiotherapeut:       

• Manuele lymfedrainage: een massagetechniek gericht op stimuleren afvoer lymfvocht.      
• Compressie therapie: het aanleggen van zwachtels wat de afvoer ondersteunt en uitreden van vocht tegengaat.      
• Therapeutisch elastische kous (TEK) aanmeten: bij een stabiel oedeem om behaalde resultaat te kunnen handhaven      
• Lymfetaping: gebruik makend van speciale tape om afvoer te stimuleren      
• Oefentherapie: naast het verbeteren van de beweeglijkheid en de spierkracht wordt de afvoer gestimuleerd door de oefeningen      
• Ademhalingstherapie: goede ademhaling stimuleert de lymfafvoer      
• Behandeling van littekens     
• Voorlichting en adviezen: leren omgaan met de risico’s en eventuele beperkingen in dagelijks functioneren.      
• Aanleren zelfmanagement: oefeningen voor thuis, massagetechnieken, zelf tapen of zwachtelen.

Vergoeding zorgverzekering:

Alle zorgverzekeraars vergoeden oedeemfysiotherapie bij Lymfoedeem. De eerste twintig behandelingen worden vergoed uit de aanvullende verzekering. De vervolg -behandelingen komen ten laste van basisverzekering. U heeft wel een verwijzing van de huisarts of specialist nodig.