evidence SS
Er is gezocht op Pubmed, Cochrane library en de PEDro database naar artikelen die onderzoek deden naar de effecten van extracorporale shock wave therapie (ESWT) op de symptomen van spasticiteit. Artikelen werden geselecteerd indien er sprake was van Engelstalige studies met begin- en nametingen die resultaten toonden conform de International Classification of Functioning, Disability and Health (stoornis in functie, beperking in activiteiten/participatie, zoals gangbaar in de Nederlandse revalidatiesetting). Artikelen werden niet geselecteerd als ze niet voldeden aan de eerder genoemde eisen of als er sprake was een behandelcombinatie ESWT met andere inwendige therapie (botuline toxine, baclofen etc.).
Met betrekking tot cerebrale parese kan men stellen dat ESWT een veelbelovende therapie is voor het verminderen van de symptomen van spasticiteit mits deze veroorzaakt worden door een hoge spierspanning. Concreet wordt hiermee bedoelt dat ESWT spierspanning verminderd2–4 en de beweeglijkheid van de enkel2,4,5 en loopvaardigheid3,5 verbeterd (snelheid, staplengte en het aantal stappen per minuut) bij behandeling van de kuitspier bij kinderen met spastische cerebrale parese. Als de evidentie beoordeeld wordt conform de best evidence synthesis volgens ‘van Peppen et al 2004'1 dan kan men stellen dat er sprake is van ‘strong evidence’ voor bovenstaande symptomen.
Met betrekking tot CVA kan men middels dezelfde best evidence syntheses stellen dat er sprake is van 'strong evidence' dat ESWT spierspanning verminderd6–11 en bewegelijkheid van gewrichten verbeterd6–10 bij behandeling van de kuitspier8,10, de biceps9,11 en de spieren die de pols laten buigen9,12.
Alle artikelen waaraan hierboven gerefereerd wordt, betreffen RCT’s van redelijk4,5,10,11 en goede2,3,7–9 kwaliteit gemeten middels de PEDro score. Verder is er onder de genoemde artikelen ook een systematic review met meta-analyse van RCT’s6. Daarnaast vallen alle genoemde artikelen in de levels of evidence I6 en II2–5,7–11 conform de American Association of Cerebral Palsy and Developmental Medicine.
Interessant is het feit dat er geen tegenstrijdige evidentie is gevonden met betrekking tot de hierboven genoemde resultaten in andere studies die lagere level of evidence hebben13–20.
Recent gepubliceerde in-vivo dierproef studies21,22 geven een plausibele verklaring met betrekking tot de werking bij behandeling met ESWT op spierweefsel. Concreet gaat het hierbij over een daling van 80% van het aantal functionerende overgangen tussen de zenuw en de spier (neuromusculaire overgang) wat leidt tot een daling van 39% van het aantal signalen dat bij de spier aankomt (compound muscle action potential). De effecten van ESWT bij spasticiteit houden volgens de bovengenoemde onderzoeken vier tot zestien weken aan. In de inmiddels opgedane ervaring is te zien dat de effecten zo’n twaalf weken aanhouden.
Referenties:
- Van Peppen RP, Kwakkel G, Wood-Dauphinee S, Hendriks HJ, Van der Wees PJ, Dekker J. The impact of physical therapy on functional outcomes after stroke: what’s the evidence? Clin Rehabil. 2004;18(8):833–862. doi:10.1191/0269215504cr843oa.
- Park DS, Kwon DR, Park GY, Lee MY. Therapeutic effect of extracorporeal shock wave therapy according to treatment session on gastrocnemius muscle spasticity in children with spastic cerebral palsy: A pilot study. Ann Rehabil Med. 2015;39(6):914–921. doi:10.5535/arm.2015.39.6.914.
- El-Shamy SM, Eid MA, El-Banna MF. Effect of Extracorporeal Shock Wave Therapy on Gait Pattern in Hemiplegic Cerebral Palsy. Am J Phys Med Rehabil. 2014;93(12):1065–1072. doi:10.1097/PHM.0000000000000133.
- Vidal X, Morral A, Costa L, Tur M. Radial extracorporeal shock wave therapy (rESWT) in the treatment of spasticity in cerebral palsy: A randomized, placebo-controlled clinical trial. NeuroRehabilitation. 2011;29(4):413–419. doi:10.3233/NRE-2011-0720.
- Abdel Gawad HA, Abdel Karim AE, Mohammed AH. Shock wave therapy for spastic plantar flexor muscles in hemiplegic cerebral palsy children. Egypt J Med Hum Genet. 2015;16(3):269–275. doi:10.1016/j.ejmhg.2014.12.007.
- Jie Xiang, Wei Wang WJ and Q qian. Effects of extracorporael shock wave therapy on spasticity in post-stroke patients: A systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials. J Rehabil Med. 2018;50:1–8. doi:10.2340/16501977-2485.
- Li T-Y, Chang C-Y, Chou Y-C, e.a. Effect of Radial Shock Wave Therapy on Spasticity of the Upper Limb in Patients With Chronic Stroke. Medicine (Baltimore). 2016;95(18):e3544. doi:10.1097/MD.0000000000003544.
- Wu Y, Chang C, Chen Y, Hu G. Comparison of the effect of focused and radial extracorporeal shock waves on spastic equinus in patients with stroke : a randomized controlled trial. Eur Jour of Phys and Rehab Med 2018;(August):518–525. doi:10.23736/S1973-9087.17.04801-8.
- Wu Y, Yu H, Chen L, Chang C, Chen Y, Hu G. Extracorporeal Shock Waves Versus Botulinum Toxin Type A in the Treatment of Poststroke Upper Limb Spasticity : A Randomized Noninferiority Trial. Arch Phys Med Rehabil. 2018. doi:10.1016/j.apmr.2018.05.035.
- Taheri P, Vahdatpour B, Mellat M, Ashtari F, Akbari M. Effect of Extracorporeal Shock Wave Therapy on Lower Limb Spasticity in Stroke Patients. Arch Iran Med 2017;20(6):338–343.
- Yoon SH, Shin MK, Choi EJ, Kang HJ. Effective site for the application of extracorporeal shock-wave therapy on spasticity in chronic stroke: Muscle belly or myotendinous junction. Ann Rehabil Med. 2017;41(4):547–555. doi:10.5535/arm.2017.41.4.547.
- Li, Tsung-Ying, Chang, Chih-Ya, Chou Y-C. Effect of Radial Shock Wave Therapy on Spasticity of the Upper Limb in Patients With Chronic Stroke. Medicine (Baltimore). 2016;95(18):1–8. doi:10.1097/MD.0000000000003544.
- Wang T, Du L, Shan L, e.a. A Prospective Case-Control Study of Radial Extracorporeal Shock Wave Therapy for Spastic Plantar Flexor Muscles in Very Young Children With Cerebral Palsy. Medicine (Baltimore). 2016;95(19):1–13. doi:10.1097/MD.0000000000003649.
- Gonkova MI, Ilieva EM, Ferriero G, Chavdarov I. Effect of radial shock wave therapy on muscle spasticity in children with cerebral palsy. Int J Rehabil Res. 2013;36:284–290. doi:10.1097/MRR.0b013e328360e51d.
- Amelio E, Manganotti P. Effect of shock wave stimulation on hypertonic plantar flexor muscles in patients with cerebral palsy: A placebo-controlled study. J Rehabil Med. 2010;42(4):339–343. doi:10.2340/16501977-0522.
- Guo P, Gao F, Zhao T, Sun W, Wang B, Li Z. Positive Effects of Extracorporeal Shock Wave Therapy on Spasticity in Poststroke Patients: A Meta-Analysis. J Stroke Cerebrovasc Dis. 2017;26(11):2470–2476. doi:10.1016/j.jstrokecerebrovasdis.2017.08.019.
- Lee J-Y, Kim S-N, Lee I-S, Jung H, Lee K-S, Koh S-E. Effects of Extracorporeal Shock Wave Therapy on Spasticity in Patients after Brain Injury: A Meta-analysis. J Phys Ther Sci. 2014;26(10):1641–1647. doi:10.1589/jpts.26.1641.
- Mori L, Marinelli L, Pelosin E, e.a. Shock Waves in the Treatment of Muscle Hypertonia and Dystonia. Biomed Res Int. 2014;2014:1–9. doi:10.1155/2014/637450.
- Daliri SS, Forogh B, Emami Razavi SZ, Ahadi T, Madjlesi F, Ansari NN. A single blind, clinical trial to investigate the effects of a single session extracorporeal shock wave therapy on wrist flexor spasticity after stroke. NeuroRehabilitation. 2015;36(1):67–72. doi:10.3233/NRE-141193.
- Manganotti P, Amelio E. Long-term effect of shock wave therapy on upper limb hypertonia in patients affected by stroke. Stroke. 2005;36(9):1967–1971. doi:10.1161/01.STR.0000177880.06663.5c.
- Kenmoku T, Ochiai N, Ohtori S, e.a. Degeneration and recovery of the neuromuscular junction after application of extracorporeal shock wave therapy. J Orthop Res. 2012;30(10):1660–1665. doi:10.1002/jor.22111.
- Kenmoku T, Nemoto N, Iwakura N, e.a. Extracorporeal shock wave treatment can selectively destroy end plates in neuromuscular junctions. Muscle and Nerve. 2018;57(3):466–472. doi:10.1002/mus.25754.